Szkolenia i wydarzenia - ngo.pl

W dniach 7–8 października 2024 roku spotkamy się w Centrum Konferencyjnym Fabryczna 13 w Krakowie podczas IV Kongresu Polityki Miejskiej i Regionalnej. Organizatorami wydarzenia są Instytut Rozwoju Miast i Regionów w ramach Obserwatorium Polityki Miejskiej i Regionalnej oraz Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Wśród zaproszonych gości znajdują się osoby zajmujące się tematyką miejską i regionalną, w szczególności samorządowcy, badacze i przedstawiciele organizacji pozarządowych.

O czym będziemy rozmawiać podczas IV Kongresu Polityki Miejskiej i Regionalnej?

Tegoroczna edycja Kongresuo dbędzie się pod hasłem: „Polska wielu prędkości? Strategiczne wyzwania rozwojowe polskich miast i regionów”. Poniżej prezentujemy część tematów, które będą poruszane podczas paneli – zapraszamy również do zapoznania się z pełnym programem.

Transformacja energetyczna – szanse i zagrożenia, zmiany systemowe vs. działania na poziomie lokalnym

Transformacja energetyczna to jedno z kluczowych dziś wyzwań w kontekście wpływu cen energii na konkurencyjność polskiej gospodarki, ale i koszty i jakość życia mieszkańców. Coraz większym ryzykiem staje się perspektywa niedoboru mocy na rynku. Samorządy lokalne zachęcane są w różny sposób – m.in. poprzez mechanizmy funduszowe – do rozwoju inwestycji w OZE i inne alternatywne rozwiązania, takie jak produkcja wodoru czy tworzenie klastrów energetycznych. Te oddolne inicjatywy nie zawsze jednak są odpowiednio skoordynowane i coraz częściej natrafiają na barierę wynikającą z lat zaniedbań w transformacji systemu produkcji, przesyłu i magazynowania energii w kraju. Czy lokalne samorządy powinny czekać na uelastycznienie systemu i modernizację sieci przesyłowych? Czy lokalne sieci off-grid są alternatywą? Czy dotowane inwestycje w lokalną transformację energetyczną nie okażą się w przyszłości obciążeniem dla lokalnych samorządów? Co jeśli dojdzie do zmiany polityki klimatycznej UE i konwencjonalne źródła energii na powrót staną się konkurencyjne? Czy mały atom jest jeszcze w grze?

Kolej metropolitalna, metro a może metrobusy? Na czym budować szkielet systemu transportu metropolitalnego? Jakie są największe bariery i czy na pewno chodzi o więcej pieniędzy?

Po dekadach zaniedbań i często celowej degradacji kolej w Polsce przeżywa swój renesans. Dotyczy to także połączeń w ramach układów metropolitalnych. Ciężki transport szynowy okazuje się być najbardziej efektywnym i komfortowym środkiem komunikacji. Widać to szczególnie w tych regionach, które od początku postawiły na rozwój systemu szybkich kolei metropolitalnych. Coraz częściej sieć kolejowa uzupełniania jest poprzez zintegrowanie z komunikacją autobusową, dowożącą pasażerów do stacji i przystanków kolejowych. Dla dobrego funkcjonowania takiego systemu konieczna jest oczywiście dobra infrastruktura i tabor do przewozu pasażerów, co wymaga często bardzo wysokich nakładów finansowych. Bieżące utrzymanie systemu i zapewnienie odpowiedniej częstotliwości kursowania połączeń również wiąże się ze znaczącymi kosztami. Pozyskanie finansowania jest dziś jednak o wiele łatwiejsze, ponieważ zrównoważona mobilność jest jednym z priorytetów UE. Można więc zaryzykować twierdzenie, że dziś to nie tyle pieniądze są kluczową barierą dla rozwoju systemu transportu metropolitalnego, ale kwestie organizacyjno-prawne. Właściwa organizacja – zarówno przedsięwzięć inwestycyjnych, jak i sposobu funkcjonowania całego systemu – jest podstawą dla stworzenia efektywnego i cieszącego się uznaniem użytkowników systemu komunikacji publicznej w obszarach metropolitalnych. Historia tworzenia Szczecińskiej Kolei Metropolitalnej dobitnie pokazuje, jak trudny jest to proces, gdy konieczne jest skoordynowanie działań wielu podmiotów samorządowych przy współpracy z molochem państwowym, jakim są Polskie Linie Kolejowe. Nie w każdym przypadku też system oparty na tradycyjnej kolei będzie rozwiązaniem optymalnym – czy jesteśmy gotowi na alternatywne rozwiązania? Jakich zmian systemowych potrzebujemy w pierwszej kolejności, aby ułatwić i przyspieszyć proces tworzenia efektywnych systemów transportu zbiorowego w polskich metropoliach?

Powiązania komunikacyjne miast subregionalnych z ośrodkami wyższego rzędu i zapleczem

Choć docelowa sieć dróg szybkiego ruchu jest już niemal na ukończeniu, wykluczenie komunikacyjne pozostaje olbrzymim wyzwaniem dla rozwoju miast subregionalnych – zwłaszcza w kontekście dostępności transportem publicznym. Tymczasem jej poprawa może okazać się bardzo istotnym impulsem rozwojowym dla gospodarki, a także znacząco zwiększać atrakcyjność rezydencjonalną średnich miast znajdujących się poza obszarami metropolitalnymi. Możliwość dotarcia do ośrodka wyższego rzędu szybkim, regularnie kursującym i wygodnym transportem szynowym może znacząco ograniczyć chęć przeprowadzki do dużego miasta, w szczególności, gdy pod uwagę weźmie się dysproporcje w kosztach życia i mieszkania. Z kolei brak efektywnej komunikacji zbiorowej w otoczeniu miast subregionalnych ogranicza ich oddziaływanie na otoczenie i odcina je od swoich naturalnych zapleczy – część mieszkańców subregionu jest pozbawiona możliwości korzystania z usług i funkcji zlokalizowanych w mieście lub robi to rzadziej, co osłabia gospodarczo również samo miasto. Jakich działań potrzebują miasta subregionalne, aby możliwie szybko poprawić dostępność komunikacyjną? Czy realizowane programy i inwestycje kolejowe dają szansę na istotną poprawę? Kto powinien organizować i finansować transport publiczny w miastach subregionalnych i ich otoczeniu funkcjonalnym? Jak różnicuje się podejście regionów do tej kwestii i jak widzą one swoją rolę w tym obszarze?